Mono Pompanın Çalışma Prensibi
Mono pompa, bir rotor ve stator bileşenlerinden oluşur. Rotor, helisel (vidalı) bir yapıdadır ve genellikle paslanmaz çelik gibi dayanıklı malzemelerden üretilir. Stator ise elastomer bir malzeme kullanılarak yapılır ve iç kısmı rotorun şeklini alacak şekilde tasarlanmıştır. Pompa çalıştığında, rotor stator içinde döner ve bu hareket sonucunda kaviteler (boşluklar) oluşur. Bu boşluklar, akışkanın pompaya girişi ve çıkışı sırasında bir dizi ilerleyici hareket oluşturur.
Kavitelerin Oluşumu: Rotor döndüğünde, statorun iç yüzeyine temas eder ve sürekli olarak değişen hacimli kaviteler yaratır. Bu kaviteler, akışkanı rotorun başlangıç noktasından bitiş noktasına kadar taşır. Bu sayede akışkan, herhangi bir kırılma, köpürme veya ayrışma olmaksızın stabil bir şekilde transfer edilir.
Mono Pompanın Özellikleri
Mono pompalar düşük devirlerde çalıştırıldığında bile yüksek verim sunar. Bu, özellikle hassas ve yoğun akışkanların taşınmasında önemli bir avantajdır. Diğer pompa türlerinin aksine, mono pompalar yüksek viskoziteli (yoğun) akışkanları rahatlıkla transfer edebilir. Bal, reçine, çamur, macun gibi maddeler bu pompalarla kolayca taşınabilir. Rotorun sürekli ve düzgün bir şekilde dönmesi nedeniyle mono pompalar düşük titreşim ve gürültü seviyelerine sahiptir. Mono pompalar, içeriğinde aşındırıcı partiküller bulunan akışkanların transferinde de etkili bir şekilde çalışabilir. Bu özellik, çamur veya madencilik atıkları gibi zorlu akışkanların taşınmasında kullanışlıdır.
Mono Pompa Kullanım Alanları
Mono pompaların geniş kullanım alanları bulunmaktadır.
Gıda ve İçecek Endüstrisi:
• Yoğun ve viskoz ürünlerin (bal, yoğurt, reçel, hamur) taşınmasında kullanılır.
• Akışkanın yapısının bozulmaması gerektiği durumlarda tercih edilir.
Kimya ve Petrokimya Endüstrisi:
• Kimyasal karışımların, reçinelerin ve diğer viskoz malzemelerin transferi için uygundur.
• Korozyona karşı dayanıklı malzemeler kullanılarak kimyasal maddelerin güvenli transferi sağlanır.
Atık Su ve Arıtma Tesisleri:
• Çamur, tortu ve diğer katı partiküller içeren akışkanların taşınmasında kullanılır.
• Arıtma tesislerinde, yoğun kıvamlı çamur ve tortunun taşınmasında yaygın olarak tercih edilir.
Madencilik ve İnşaat Sektörü:
• Aşındırıcı özellikteki çamurların ve sıvıların taşınmasında etkilidir.
• Çimento ve beton karışımlarının transferinde de kullanılır.
Mono Pompanın Avantajları ve Dezavantajları
Avantajları:
Mono pompalar, akışkan üzerinde düşük kesme kuvveti uyguladığı için, hassas ve yapısı bozulmaması gereken akışkanların taşınmasına uygundur. Tek kademeli bir mono pompa bile yüksek basınç kapasitesine sahiptir. Çok kademeli tasarımlar ise çok daha yüksek basınçlarda çalışabilir. Farklı viskozite ve yoğunluktaki sıvılarla uyumlu çalışabilir. Hem sıvı hem de yarı katı formdaki akışkanların transferi mümkündür.
Dezavantajları:
Mono pompaların rotor ve stator kısımları zamanla aşınabilir. Özellikle aşındırıcı akışkanların transferinde bu aşınma daha hızlı gerçekleşir ve bakım maliyetleri artabilir. Mono pompalar genellikle düşük ve orta debili uygulamalar için uygundur. Yüksek debi gereken sistemlerde tercih edilmez. Elastomer stator, sıcaklık değişimlerine ve kimyasal reaksiyonlara karşı hassastır. Yanlış malzeme seçimi veya sıcaklık dalgalanmaları, pompada ciddi hasarlara yol açabilir.
Mono Pompa Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Akışkan Özellikleri: Taşınacak akışkanın viskozitesi, yoğunluğu, aşındırıcılığı ve kimyasal yapısı dikkate alınmalıdır.
Basınç ve Debi Gereksinimleri: İhtiyaç duyulan basınç ve debi kapasitesi, pompanın kademesi ve tasarımı üzerinde doğrudan etkilidir.
Malzeme Seçimi: Rotor ve stator malzemelerinin akışkanın kimyasal özelliklerine uyumlu olması gerekir. Yanlış malzeme seçimi, pompada hızlı aşınmaya neden olabilir.
Çalışma Ortamı: Sıcaklık, basınç ve çevresel koşullar pompanın performansını etkileyebilir. Bu nedenle çalışma ortamı da dikkate alınmalıdır.