Dişli Pompa Nedir?

Dişli pompa, sıvıların taşınması için kullanılan, mekanik enerjiyle çalışan ve pozitif deplasman prensibine dayanan bir pompadır. Çalışma prensibi, iki veya daha fazla dişlinin bir arada dönerken arasındaki boşluktan sıvıyı alıp dışarı itmesiyle gerçekleşir. Dişli pompalar, sıvıların sürekli, sabit ve düzgün bir akışla taşınmasını sağlar. Dişlilerin dönme hareketi, sıvıyı emme odasından alır ve basınç altında çıkışa yönlendirir. Bu tip pompalar, özellikle viskoz sıvılar (örneğin, yağ, bal, şuruplar) ve yüksek basınç gerektiren uygulamalarda tercih edilir. Dişli pompalar, genellikle endüstriyel alanda kullanılır ve otomotiv, gıda, ilaç, kimya gibi birçok sektörde sıvı taşımacılığı için vazgeçilmezdir. Yüksek verimlilikleri, dayanıklılıkları ve düşük bakım gereksinimleri ile bilinirler. Ayrıca, kompakt yapıları sayesinde dar alanlarda bile rahatlıkla kullanılabilirler.

Dişli Pompa Nedir?

Dişli pompaların başlıca avantajları, sabit debi sağlamaları, basınç altında çalışabilmeleri ve viskoz sıvıları taşıyabilmeleridir. Bu özellikleri, onları çok sayıda endüstriyel uygulama için ideal bir seçenek haline getirir.
Dişli pompalar, sıvıların taşınmasında kullanılan önemli endüstriyel araçlardır. Yüksek basınç, düzgün akış ve viskoz sıvı taşıma yetenekleri ile pek çok sektörde kritik roller üstlenirler. Basit bir çalışma prensibine sahip olmalarına rağmen, doğru kullanım ve bakım ile yüksek verim ve uzun ömür sağlayabilirler. Her ne kadar güçlü ve dayanıklı makineler olsa da, düzenli bakım ve doğru kullanım gereksinimleri göz ardı edilmemelidir. Dişli pompalar, endüstriyel uygulamalarda sıvı taşıma çözümleri için vazgeçilmez bir parça olmayı sürdürmektedir.

Dişli Pompa Çalışma Prensibi

Dişli pompa, esasen birbirine sıkıca bağlı iki adet dişliden oluşur. Bu dişliler, pompanın içinde döner ve sıvıyı bir bölgeden başka bir bölgeye taşır. Dişli pompaların çalışma prensibi oldukça basittir. Pompa gövdesinde yer alan iki dişli, karşılıklı olarak dönerken, dişliler arasındaki boşluktan sıvıyı alır ve bir çıkış noktasına yönlendirir. Bu süreç, sıvıların emilmesi ve itici güçle taşınması işlemini sağlar.
Dişli pompalar, sıvıyı sürekli ve düzgün bir şekilde pompalar. Dişlilerin hareketi, sıvıyı sabit bir debiyle çıkış noktasına iletmek için tasarlanmıştır. Bu, yüksek basınçlı ve viskoz sıvıların taşınmasında son derece etkili bir yöntemdir.

Dişli Pompa Türleri

Dişli pompalar, temel olarak iki ana türe ayrılır:
Düz Dişli Pompa: Düz dişli pompalar, dişlilerin yüzeylerinin düz olduğu ve dişlerin birbirine paralel olarak yerleştirildiği pompalardır. Bu tip pompalar genellikle düşük viskoziteli sıvıların taşınmasında kullanılır. Düz dişli pompaların avantajı, daha basit bir yapıya sahip olmalarıdır. Bu da onları bakım açısından daha kolay hale getirir.
Helikal Dişli Pompa: Helikal dişli pompalar, dişlilerin helisel bir şekle sahip olduğu ve dişlerin birbirine eğimli bir şekilde yerleştirildiği pompalar olup, genellikle daha yüksek verim ve daha düşük gürültü seviyesi sunar. Bu tip dişli pompalar, düz dişli pompalarına göre daha pürüzsüz bir sıvı akışı sağlar. Yüksek viskoziteli sıvıların taşınmasında daha verimli çalışırlar.

Dişli Pompanın Avantajları

Dişli pompaların, diğer pompa türlerine göre birçok avantajı vardır. 
Yüksek Basınç Performansı: Dişli pompalar, yüksek basınçlı uygulamalar için uygundur. Sıvıyı sabit ve yüksek basınçla taşıyabilme kapasitesine sahiptir.
Sürekli Akış: Dişli pompalar, sıvıyı sürekli ve düzgün bir akışla taşır. Akışın dalgalanması minimaldir.
Yüksek Viskoziteye Sahip Sıvıları Taşıma Kapasitesi: Dişli pompalar, kalın ve viskoz sıvıları taşıma konusunda son derece etkilidir. Bu özellik, gıda endüstrisi, kimya ve petrol gibi sektörlerde önemlidir.
Kompakt Tasarım: Dişli pompalar, küçük ve kompakt boyutlarda üretilebilir. Bu, sınırlı alanlarda kullanımlarını mümkün kılar.
Dayanıklılık: Dişli pompalar, zorlu çalışma koşullarına dayanacak şekilde tasarlanmış olup uzun ömürlüdür. Ayrıca, düşük bakım gereksinimi ile dikkat çeker.

Dişli Pompa Kullanım Alanları

Dişli pompaların çok çeşitli kullanım alanları vardır. 
Petrol ve Gaz Sektörü: Petrol ve gaz sektöründe, dişli pompalar, viskoz sıvıların taşınmasında yaygın olarak kullanılır. Özellikle ağır petrol ve bitüm gibi yoğun sıvıların taşınmasında son derece etkilidir.
Kimya ve İlaç Endüstrisi: Kimya ve ilaç endüstrisinde, hassas sıvı transferleri için dişli pompalar tercih edilir. Yüksek viskoziteli kimyasal maddelerin taşınmasında bu pompalar yüksek verimlilik sağlar.
Gıda ve İçecek Endüstrisi: Gıda ve içecek endüstrisi, dişli pompaların en yaygın kullanıldığı sektörlerden biridir. Süt, yağ, şeker şurubu ve diğer viskoz sıvıların taşınmasında bu pompalar güvenli ve etkili bir seçenek sunar.
Otomotiv ve Makine Sanayi: Dişli pompalar, otomotiv endüstrisinde yağ pompaları ve soğutma sıvısı taşımada kullanılır. Ayrıca makinelerde hidrolik sistemlerin güçlendirilmesi için de yaygın olarak kullanılır.
Su Arıtma ve Atık Su İşleme: Dişli pompalar, atık su arıtma tesislerinde de kullanılır. Atık suyun taşınması ve arıtılması sürecinde sıvıların düzenli ve sabit bir hızda pompalanması gerekir ve dişli pompalar bu ihtiyacı karşılar.

Dişli Pompa Bakımı ve Sorunlar

Dişli pompaların uzun ömürlü ve verimli bir şekilde çalışabilmesi için düzenli bakım gereklidir. 
Yağ Seviyesi ve Kalitesi: Dişli pompalar, düzgün bir şekilde çalışabilmek için uygun yağ ile yağlanmalıdır. Yağ seviyesinin ve kalitesinin düzenli olarak kontrol edilmesi gerekir.
Dişli Aşınması: Dişliler zamanla aşınabilir. Bu nedenle dişlilerin periyodik olarak kontrol edilmesi ve aşınan parçaların değiştirilmesi önemlidir.
Sızdırmazlık Elemanları: Dişli pompaların sızdırmazlık elemanları (contalar ve keçe) da zaman içinde aşınabilir. Bu elemanların kontrol edilmesi ve gerekirse değiştirilmesi gerekir.
Debi ve Basınç Kontrolü: Pompanın verimli çalışabilmesi için debi ve basınç düzenli olarak izlenmelidir. Anormal bir durum tespit edildiğinde, sistemin bakımı yapılmalıdır.
Dişli pompalar genellikle dayanıklı olsalar da, aşırı yüklenme, yanlış yağ kullanımı veya bakım eksiklikleri gibi sebeplerle arızalar meydana gelebilir. Bu nedenle, pompa operatörlerinin doğru işletme prosedürlerini ve bakım rutinlerini takip etmeleri büyük önem taşır.